نوشته : صديقه قدرت زير نظر: دكتر سعيد حسيني«تالاسمي» نام گروه ناهمگوني از اختلالات ژنتيكي است كه در آن توليد قسمتي از هموگلوبين نرمال و يا تمام آن كاهش يافته كه البته ناشي از اختلال ساخت يك يا چند زنجيره هموگلوبين است. مقدار كمي از آهن غذاهايي كه مصرف مي‌كنيم، جذب بدن مي‌شود. اين ميزان جذب هنگامي كه هموگلوبين خون پايين است افزايش مي‌يابد. افرادي كه هموگلوبين خون آنها پايين است از جمله افرادي كه تالاسمي متوسط دارند و يا تالاسميك‌هاي ماژوري كه به طور منظم تزريق خون نمي‌كنند، مي‌توانند با رژيم غذايي، نه تنها ميزان آهن موجود در مواد غذايي مورد استفاده، بلكه ميزان آهن موجود در خون خود را نيز كاهش دهند.
آهن گوشت: در گوشت‌هاي قرمز و قسمت‌هاي پررنگ گوشت پرندگان و غذاهاي دريايي وجود دارد. جگر يكي از منابع غني آهن است. افراد مبتلا به تالاسمي بهتر است به جاي اين گوشت‌ها، غذاهاي حاوي پروتئين سويا را مصرف كنند. البته نبايد گوشت مرغ و ماهي را به كلي كنار گذاشت زيرا حاوي مواد غذايي با ارزش (به ويژه براي كودكان) مي‌باشند. كلسيم موجود در شير، پنير و ماست ميزان جذب آهن را كاهش مي‌دهد. بهتر است بيماران مبتلا به تالاسمي همراه با غذاي گوشتي خود يك ليوان شير بنوشند و يا در پختن غذاها از شير استفاده كنند.
جذب آهن از مواد غيرگوشتي از قبيل تخم‌مرغ، شكلات، غلات صبحانه (از جمله كورن فلكس)، سبزيجات، ميوه‌ها، سبزيجات ريشه‌دار (مانند سيب‌زميني) و حبوبات به مراتب كمتر از جذب آهن موجود در گوشت است، ولي ممكن است تا 20 برابر كمتر متغير باشد كه اين امر بستگي به تركيبات غذاهاي مصرفي دارد. غلات: سبوس گندم، ذرت، جوي دوسر، برنج و سويا، آهن جذب شده در بدن را كاهش مي‌دهند و با اثرات ويتامين C مقابله مي‌كنند. غذاهايي كه ويتامين C ندارند، در كاهش جذب آهن موثرند. بهتر است غلات به همراه لبنيات مصرف شود؛ همانند شير با غلات صبحانه يا ساندويچ پنير و يا ماكاروني همراه با پنير. پروتئين سويا نيز ميزان جذب آهن در بدن را كاهش مي‌دهد.
چاي، قهوه و ادويه‌جات: چاي، قهوه و بعضي از ادويه‌جات (آويشن) از ميزان جذب آهن مي‌كاهند، بنابراين بيماران مبتلا به تالاسمي روزانه هر قدر مايلند چاي يا قهوه بنوشند (به ويژه همراه با غذا). البته بهتر است آن را با شير همراه كنند.
توليدات لبني: شير، پنير و ماست كه همراه ديگر غذاها مصرف مي‌شوند، از ميزان جذب آهن در بدن مي‌كاهند.
غذاهايي كه جذب آهن از مواد غيرگوشتي را افزايش مي‌دهند عبارتند از:
ويتامين C: بهتر است از آشاميدن آبميوه به ويژه آب پرتقال با غذا يا صبحانه پرهيز شود. به جاي آن يك فنجان چاي يا قهوه مناسب‌تر است، زيرا از جذب آهن جلوگيري مي‌نمايد. ماءالشعير جذب آهن را افزايش مي‌دهد، بنابراين از نوشيدن آن با غذا پرهيز نماييد.
گوشت، برنج، ماهي و غذاهاي دريايي: اين غذاها نه تنها حاوي آهن به ميزان فراوان هستند، بلكه موجب جذب آهن بيشتري از غذاهاي غيرگوشتي نيز مي‌شوند، البته بهتر است همه آنها از برنامه غذايي بيماران تالاسمي حذف نشوند، زيرا داراي مواد مغذي ارزنده ديگري هستند.
ترشيجات: موجب جذب بيشتر آهن مي‌شوند. در صورتي كه ترشيجات با نان و دانه‌هاي چاودار مصرف شوند، ميزان جذب آهن باز هم بيشتر خواهد شد.
آنتي‌اكسيدان‌ها در غذا: وجود اين مواد در برنامه غذايي به دليل آنكه از خسارت‌هاي ناشي از اكسيده شدن مي‌كاهند، بسيار ضرورت دارد. همچنين نقش مهمي در پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي و سرطان نيز ايفا مي‌كنند.
منبع: دنیای تغذیه ش 100
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر